Fawning. Als je de term voor het eerst hoort, denk je misschien: “Amai, dat klinkt als iets wat je doet op een carnavalsfeest.” Maar nee, fawning is een traumareactie – en het is zo’n verhaal dat me maar al te bekend voorkomt. In begrijpelijke taal: het is de neiging om jezelf weg te cijferen, anderen zo te pleasen dat je eigen grenzen vervagen, simpelweg om conflicten en teleurstelling te vermijden en om je veilig te voelen.
Fawning wordt vaak verward met pleasen, maar het verschil is cruciaal. Pleasen doe je (in meer of mindere mate) bewust – je probeert harmonie te bewaren, maakt een inschatting en kiest er al dan niet voor om toe te geven. Fawning daarentegen is géén bewuste keuze. Het is een automatische overlevingsreactie, een traumarespons van het zenuwstelsel. Wanneer fight of flight geen optie is, schakelt je lichaam over op ‘bevriezen en gehoorzamen’. Niet omdat je dat wil, maar omdat je systeem letterlijk niet anders kan.
Nu ik in mijn opleiding traumaheling met dit stuk aan de slag ben, gebeurt er iets geks. Omdat ik niet meer automatisch fawn, komt er energie vrij die jarenlang vastzat in die freeze. En hoe komt die vrij? Juist ja: via een fight-reactie. Mijn kort lontje is dus geen ‘nieuwe versie’ van mezelf, maar de energie die eindelijk ruimte krijgt.
Maar nu… gaat de hellepoort open.
Van freeze naar fight: Een ongemakkelijke tussenfase
Wat niemand je vertelt, is dat wanneer je stopt met fawnen, je zenuwstelsel niet meteen keurig terugschakelt naar een ontspannen, veilige modus. Nee, eerst krijg je een andere survival-modus over je heen: fight.
Het resultaat? Een kort lontje en een gevoel dat ik een slecht mens ben.
Wat dat betekent? Wel, dat je:
- Plots een kort lontje hebt en mensen het gevoel geeft dat ze tegen een opgefokte chihuahua praten.
- Continu met een knoop in je maag rondloopt omdat je lichaam nog steeds denkt dat je iets vreselijks verkeerd doet.
- Overweldigd raakt door ALLES. Want je voelt nu méér, en als HSP is dat net wat je systeem niet nodig had.
- Je sociale kring subtiel voelt verschuiven. Mensen zijn namelijk gewend aan je meegaandheid en vinden het niet per se leuk dat je ineens grenzen hebt.
Waarom ik momenteel kilometers wandel
Omdat mijn lichaam nu fight-energie loslaat, moet die ergens naartoe. En hoewel ‘een boksbal kopen’ ook een optie was, heb ik toch maar voor wandelen gekozen.
En nu wandel ik belachelijk veel. Niet omdat ik zo sportief ben (al zou ik dat natuurlijk graag laten uitschijnen), maar omdat mijn lichaam de vrijgekomen energie ergens kwijt moet. Mijn hoofd schreeuwt: "Je stelt mensen teleur! Dit is onveilig!" en mijn zenuwstelsel reageert met een explosie aan stress. Wandelen helpt om al die opgehoopte fight-energie af te voeren zonder schade aan te richten (lees: zonder iedereen af te snauwen die toevallig in de buurt komt).
Wandelen is dus momenteel mijn enige veilige manier om niet als een losgeslagen furie door het leven te gaan. Het is óf kilometers vreten, óf de eerste de beste die vraagt of ik ‘even kan helpen’ een ongezouten "Laat me gerust!" toebijten. En dat laatste past nu eenmaal niet in mijn zorgvuldig opgebouwde imago.
De realiteit: Heling is klote
Even heel eerlijk: dit proces is niet Instagramwaardig. Geen ‘self-care Sunday’-plaatje met een kopje thee en een deken. Dit is eerder ‘self-care via een existentiële crisis’. Het is jezelf betrappen op een sneer naar iemand en dan denken: Oeps, dat is mijn fight-energie die eruit knalt, misschien moet ik nog een rondje wandelen.
Het is niet makkelijk om te stoppen met fawnen, want je wil geliefd worden. Je wil dat iemand jouw unieke licht herkent. Soms voelt het alsof ik een marathon loop zonder finish, terwijl ik er eigenlijk van droom dat iemand even stopt om me te complimenteren: “Heidi, je bent fantastisch, precies zoals je bent.” Dat zou een moment zijn waarop ik even pauze kan nemen, in plaats van weer kilometers te moeten wandelen om mijn hoofd leeg te maken.
En het aller moeilijkste? Er is geen quick fix. Je moet hier doorheen. Blijven ademen, de knoop in je maag verdragen, en jezelf eraan herinneren dat je niet gek bent – gewoon aan het ontdooien.
Herkenbaar?
Ben jij ook ooit door een fase gegaan waarin je voelde dat je zenuwstelsel een complete herschikking doormaakte? Hoe ben jij omgegaan met die spanning en innerlijke strijd? Laat het me weten, ik lees graag hoe anderen dit proces ervaren. Serieus, deel je tips, mijn stappenteller is stilaan oververhit en Shara krijgt al schrik als ze de wandellijn nog maar ziet.
Reactie plaatsen
Reacties